De vijf fasen van parkinson
Dopamine laat verschillende delen van de hersenen met elkaar communiceren en stuurt hun boodschappen vervolgens in één vloeiende beweging door naar de uitvoerende macht. Bij mensen met parkinson sterven de dopamineproducerende zenuwcellen steeds meer af, waardoor de communicatie stroever verloopt en het lichaam letterlijk blijft haperen. De soepelheid verdwijnt en de persoon moet steeds meer aandacht geven aan het aansturen van bewegingen die voordien vanzelf gingen.
Daarnaast neemt de kracht van de handelingen onbewust ook vaak af. De bewegingen vertragen en verkleinen. Bij sommigen steken de gekende trillingen nu de kop op. De spieren voelen stijf aan, het gezicht wil emoties niet meer goed tonen, de spraak verslechtert, het geheugen gaat achteruit, het slaappatroon verandert … Er zijn naar schatting zo’n 40 verschillende kenmerken van parkinson. Gelukkig krijgt niemand ze alle 40 en komen alle symptomen ook niet op hetzelfde moment.
Voor de beschrijving van het verloop van parkinson gebruikt de medische sector doorgaans de schaal van Hoehn en Yahr (1967). Zij hanteren een verloop in vijf fasen. Belangrijk is wel dat het klachtenpatroon per patiënt uniek is. De symptomen per fase komen dus niet bij iedereen voor en kunnen tijdens het ziekteverloop ook veranderen onder invloed van de gebruikte medicatie en de gevolgde behandeling.
Bij de uitwerking van de verschillende fasen baseren wij ons op ‘Het hemd met de onmogelijke knopen’ van Miet De Letter, Tom Steeland en Patrick Santens (2018). Dit boek bevat nog heel wat extra informatie over de ziekte en een grote hoeveelheid praktische tips voor de persoon met parkinson en zijn gezin. Je kan het boek aanschaffen via onze website.
Fase 1 of unilaterale fase
De symptomen situeren zich aan één zijde van het lichaam.
Fase 2 of bilaterale fase
De symptomen situeren zich aan beide zijden van het lichaam.
Fase 3 of evenwichtsfase
Er treden evenwichtsproblemen op, maar de patiënt kan nog zelfstandig functioneren.
Fase 4 of afhankelijkheidsfase
De persoon met parkinson heeft dagelijks hulp nodig om te functioneren.
Fase 5 of invaliderende fase
De persoon met parkinson is volledig zorgbehoevend.
Andere informatie
Aanverwante aandoeningen
MSA, PSP, CBS, DLB, vasculaire dementie en vasculair parkinsonisme vallen alle onder de noemer van de ‘atypische parkinsonismen’. Deze aandoeningen kennen een opvallend aantal gelijke symptomen als de ziekte van parkinson, maar zitten toch anders in elkaar en kennen een verschillend verloop.
Behandelingen
Parkinson is een progressieve degeneratieve aandoening waarbij er helaas (nog) geen genezing mogelijk is. Zolang er geen unieke aanwijsbare oorzaak voor de ziekte gevonden wordt en zonder vroegtijdige screening kan men de huidige patiënten wel al helpen met het vertragen en verlichten van de symptomen.